Nr lekcji

Treści programowe

Planowany czas realizacji

Przewidywany termin realizacji

Zakładane efekty

Uwagi

1.

Czego będziemy się uczyć na lekcjach etyki?

Planowana realizacja:

2 godziny lekcyjne.

Uczeń:

- rozumie, co jest przedmiotem etyki;

- wie, jakie jest znaczenie słowa „etyka”

- potrafi odróżnić problematykę etyczną od innej.

Materiały i środki dydaktyczne: karteczki z wypisanymi wyrazami dotyczącymi różnych dziedzin wiedzy, np. drzewa, zwierzęta, figury geometryczne, litery, nazwy sportów, nuty.

Karteczki z napisami: odwaga, prawdomówność, uczciwość, sprawiedliwość, dobroć, uczynność, bezinteresowność, tolerancja, szacunek dla innych ludzi, pracowitość, odpowiedzialność, przyjaźń.

Kuferek z napisem Etyka, tablica, mazaki do pisania, magnesy.

Nauczyciel wyjaśnia dzieciom funkcję kuferka i przeprowadza losowanie karteczek wśród uczniów. Dzieci czytają wyrazy na wylosowanych karteczkach. Nauczyciel odsłania wcześniej zasłonięte na tablicy napisy: matematyka, przyroda, sport, język, muzyka i głośno je odczytuje.

Wspólne ustalenie z dziećmi, które karteczki pasują do napisów. Wspólne ustalenie, że część karteczek nie pasuje do żadnego z napisów. Odczytanie ich na głos przez uczniów i próba samodzielnego wyjaśnienia ich znaczenia. Pomysł: te karteczki chowamy do kuferka z napisem Etyka. Na tablicy nauczyciel pisze pojęcie Etyka, dzieci dyktują wyrazy z karteczek schowanych do kufra. Prowadzący wyjmuje wyrazy z kufra i sprawdza zgodność zapisanych wyrazów z wyrazami na karteczkach. Wykonanie rysunków przez dzieci.

2.

„Poznaj samego siebie”.

Tożsamość

i więzi.

Planowana realizacja zajęć:

4 godziny

lekcyjne.

Uczeń potrafi:

- umie rozróżnić znaczenie pojęć: „wzór”, „bohater”, „przywódca”, „idol” od pojęcia „autorytetu moralnego”.

- potrafi rozpoznać wartości związane z autorytetem i podaje przykłady.

- odpowiada na pytania nauczyciela: „co to jest mądrość?” ,„na czym polega zaufanie?”.

3.

Moim autorytetem jest....

Planowana realizacja:

4 godziny lekcyjne

Uczeń :

- zaznajomi się z pojęciami: „ideał”, „bohater”, „idol”, :przywódca” (lider), „wzór”, „autorytet”

- pozna pojęcie autorytetu moralnego.

Portretowanie ulubionych postaci z literatury, komiksów, filmów, świata zabawek itp.

Uczniowie przynoszą na zajęcia zdjęcie osoby lub namalować jej portret, którą uważają za autorytet. Krótko przedstawiają wybraną osobę.

Czytanie przez nauczyciela fragmentów biografii znanych ludzi, np. aktorów, naukowców, poetów, gwiazd filmowych itp.

Pytania nauczyciela o cechy osoby mającej autorytet.

4.

Wszystko mi wolno, ale nie wszystko przynosi korzyść!”

Wolność a odpowiedzialność.

Planowana realizacja:

2 godziny lekcyjne

Uczeń:

- pozna znaczenie pojęć: „prawo”, „bezprawie”, „wolność”.

- pozna rolę i charakter zewnętrznych ograniczeń wolności (zakazy, nakazy, rozkazy)

- pozna genezę praw – geneza i źródło ich powstania (natura, ludzki rozum, Bóg, społeczeństwo, władza)

- uczeń rozumie pojęcie prawa i zna źródła jego pochodzenia;

- uczeń odróżnia prawa i przywileje: praw jako roszczeń od praw jako obowiązków.

Pytania nauczyciela dotyczące wolności, praw, przywilejów, nakazów i zakazów.

Zabawa w kręgu – uczniowie mają za zadanie odróżnić cztery rodzaje sytuacji: słuszny uczynek- słuszne prawo, słuszny uczynek – złe prawo, zły uczynek- dobre prawo, zły uczynek – złe prawo.

5.

Być jak Robinson Cruzoe. Po co nam normy i obowiązki?

Planowana realizacja: 

4 godziny lekcyjne.

Uczeń:

- pozna normy i obowiązki istniejące w społeczeństwie;

- zaznajomi się z różnymi rodzajami obowiązku, np. obowiązki szkolne, rodzinne, koleżeńskie.

Zabawa w „bezludną wyspę” – gdzie wszyscy uczniowie wymyślają normy i obowiązki, jakie będą przestrzegane na wyspie.

Film „Robinson Cruzoe”

Dyskusja z uczniami na temat obejrzanego filmu.

6.

Co to znaczy być odpowiedzialnym?

Planowana realizacja:

4 godziny lekcyjne

Uczeń:

- pozna normy a cele

i intencje zachowań;

- zaznajomi się z kwestią odpowiedzialności za siebie i swoje czyny

Czytanie przez nauczyciela fragmentów literatury przedstawiającej przypadki zachowań odpowiedzialnych i nieodpowiedzialnych.

Dyskusja z uczniami na temat poznanej lektury.

Ilustracje zwierząt uczestniczących w procesach karnych za popełnione szkody.

Film „Przygody Tomka Sawyera”

7.

Człowiek jest wartościowy wtedy, gdy...

Planowana realizacja:

4 godziny lekcyjne

Uczeń:

- pozna pojęcia określające wartościowego człowieka: honorowy, uczciwy, prawdomówny, uczynny szlachetny, wiarygodny itp.

- pozna pojęcie własnej godności, szacunku wobec samego siebie

- zapozna się z różnicą między przedmiotem a człowiekiem (traktowanie)

Film „David Copperfield”

8.

W poszukiwaniu szczęścia.

Planowana realizacja:

4 godziny lekcyjne.

Uczeń:

- pozna pojęcie „szczęścia” i jego rodzaje, np. szczęście osobiste, szczęście rodzinne.

- pozna zagadnienie szczęścia i dobro moralnego.

Zabawa w kręgu: „Czym dla mnie jest szczęście?”. Dyskusja na temat warunków wystarczających i koniecznych do szczęścia.

Czytanie przez nauczyciela fragmentów literatury pięknej, dotyczących wartości i jakości różnych koncepcji (przeżyć) szczęścia, np. Ania z Zielonego Wzgórza.

Film „Szczęściarz” i „Lucky Luc”.

Praca domowa:

Napisz, czym dla ciebie jest szczęście? Narysuj, jak wyobrażasz sobie szczęście.

9.

Nikt nie jest doskonały!

Planowana realizacja:

2 godziny lekcyjne

Uczeń:

- dowie się, czym jest doskonałość traktowana jako cecha.

- pozna doskonalenie moralne i specyficzne cechy doskonałości moralnej.

Czytanie fragmentów powieści Karola Dickensa „David Copperfield”, gdzie występuje Fagin, który uczy bezdomne dzieci, jak zostać doskonałym przestępcą.

Pytania dotyczące doskonałości.

Praca domowa

Napisz, jak oceniasz postępowanie Davida Copperfielda. Co ci się w nim podobało, a co nie? Namaluj go w scenie, która ci się najbardziej spodobała.

10.

Jestem dumny z bycia Polakiem.

Planowana realizacja:

2 godziny lekcyjne.

Uczeń:

- pozna pojęcia: „grupa”, „naród”, „wspólnota”, „państwo” i różnice między tymi pojęciami.

- pozna definicję: „nacjonalizmu” i „patriotyzmu”.

Dyskusja z uczniami na temat zachowań, postaw, postaci, które mają charakter patriotyczny, a które nacjonalistyczny, jaka jest istotna różnica między nimi.

Pytania nauczyciela.

11.

Bez pracy nie ma kołaczy.

Planowana realizacja:

2 godziny lekcyjne.

Uczeń:

- pozna charakterystykę postaw – uczciwość i dobroć.

- pozna autobiografię Beniamina Franklina.

Czytanie fragmentów autobiografii Beniamina Franklina – prezydenta Stanów Zjednoczonych.

Pytania dotyczące uczciwości, dobra.

12.

Bądź sprawiedliwy jak król Salomon.

Planowana realizacja:

4 godziny lekcyjne

Uczeń:

- pozna kryteria sprawiedliwego traktowania i oceniania.

- pozna pojęcie „sprawiedliwa dystrybucja dóbr”.

- pozna różnicę między sprawiedliwością

a słusznością.

Dyskusja z uczniami na temat zasad sprawiedliwości, dotycząca oceniania (jakie ocenianie jest sprawiedliwe: według efektów pracy czy według pochodzenia). Charakterystyka „sprawiedliwego nauczyciela”.

Przypowieść o królu Salomonie z Biblii. Dyskusja z uczniami

Bajka „Król Salomon”.

13.

Nie wszyscy wyglądamy tak samo – złośliwość i dokuczanie.

Planowana realizacja:

2 godziny lekcyjne

Uczeń:

- nabiera szacunku dla innych bez względu na wygląd zewnętrzny;

- dostrzega nietrafność ocen na podstawie wyglądu;

- potrafi interpretować utwory literackie, dostrzega w nich to, co humorystyczne i to, co poważne.

Opowiadanie Małgorzaty Musierowicz „Kurczak”, wiersz Jana Brzechwy: „Wielbłąd i hiena”, zdjęcie lub ilustracja wielbłąda i hieny. Wyodrębnienie treści humorystycznych i poważnych w utworze. Wspólne zastanowienie się nad hasłem: „Nie wyśmiewaj się z garbusa”. Wyciągnięcie wniosków i zapisanie ich na tablicy. Wykonanie rysunków przez uczniów przedstawiających wybrane zwierzę z wiersza.

14.

Jak narodziła się przyjaźń i uprzejmość?

Planowana realizacja:

2 godziny lekcyjne

Uczeń potrafi:

- wie w jak surowych i trudnych warunkach żyli praludzie;

- wymienia różne formy współpracy jako warunku przetrwania;

- ma świadomość znaczenia i wagi okazywania szacunku innym ludziom, szczególnie starszym.

Tekst opowiadania S. Iwanow i R. Zielona, „Epoka kamienia łupanego”, ilustracje przedstawiające ludzi prehistorycznych, kartki i mazaki, bajka „Jaskiniowcy”.

Nauczyciel krótko opisuje życie praludzi prezentując zdjęcia np. jaskiń, ubioru praludzi i technik łowieckich. Przeczytanie tekstu bajki „Epoka kamienia łupanego”.

Praca w grupach: