• Progam nauczania etyki dla uczniów klas 1-4.

        •  

          Chcemy być lepsi – program nauczania etyki w klasach I – IV szkoły podstawowej.

           

          Program dopuszczony do użytku szkolnego przez MENiS pod numerem DKW 4014-65/00, autor – Marek Gorczyk

           

           

          Cel główny: kształtowanie umiejętności nawiązywania i utrzymania poprawnych kontaktów z innymi dziećmi, dorosłymi, z osobami niepełnosprawnymi, przedstawicielami innej narodowości i rasy itp.(podstawa programowa).

           

          Szczegółowe cele kształcenia:

          • Ukształtowanie pozytywnego, opartego na szacunku i prawdomówności stosunku do rówieśników i dorosłych;
          • Wykształcenie pozytywnego, serdecznego stosunku do osób niepełnosprawnych, nauczenie dzieci, jak pomagać takim osobom;
          • Ukazanie osób niepełnosprawnych jako pełnowartościowych partnerów i przyjaciół zarówno w pracy, jak i w czasie wolnym;
          • Kształtowanie postawy tolerancji oraz zrozumienia dla odmienności związanej z niepełnosprawnością, inną narodowością, rasą religią i różnicami kulturowymi;
          • Wyrobienie serdecznej, opartej na wzajemnym zrozumieniu, postawy wobec członków rodziny;
          • Wypracowanie nawyku dbałości o estetykę najbliższego otoczenie (pokoju, klasy );
          • Wykształcenie postawy rzetelnego podejścia do pracy oraz szacunku dla pracy zarówno własnej, jak i cudzej;
          • Ukazanie wagi i potrzeby stosowania dobrych manier w codziennych relacjach międzyludzkich;
          • Wdrożenie do aktywnego i rozumnego planowania oraz spędzania wolnego czasu;
          • Ukształtowanie umiejętności dostrzegania piękna w najbliższym otoczeniu i szanowanie go;
          • Nauczenie dzieci, jak zachować się w takich miejscach, jak: galeria, muzeum, kino, teatr, park itp.;
          • Wyrobienie wrażliwości na problemy osób starszych i postawy szacunku wobec nich;
          • Uświadomienie uczniom, że nie każdy dorosły zasługuje na miano autorytetu i nie każdego dorosłego należy we wszystkim słuchać (ze zwróceniem uwagi na konkretne sytuacje);
          • Nauczenie krytycznego, rozumnego korzystania z propozycji mediów, ze zwróceniem uwagi na niebezpieczeństwo uzależnienia od telewizji, gier komputerowych, Internetu;
          • Ukształtowanie postawy odwagi cywilnej, przyznawania się do popełnionych błędów, umiejętności przepraszania i naprawiania wyrządzonych szkód;
          • Wyrobienie postawy odpowiedzialności za własne słowa i czyny;
          • Wykształcenie potrzeby aktywnego uczestnictwa w życiu swojej społeczności lokalnej

           

          Treści kształcenia oraz przewidywane osiągnięcia uczniów w trzyletnim cyklu nauczania

          Układ treści nauczania

                             Umiejętności ucznia

          Ja i moi koledzy

          • Uczeń próbuje nawiązywać kontakty z rówieśnikami, uwzględniając te czynniki, które mogą te relacje zakłócać, np. widzi zależność między wyśmiewaniem się z kogoś a poprawnością stosunków z tym kimś, złośliwością a powstawaniem konfliktów itp.
          • Potrafi kontaktować się z rówieśnikami o rażąco inny wyglądzie, narodowości, stopniu sprawności.
          • Nie ocenia innych Lidzi na podstawie ich zewnętrznych cech lub pochopnie, wie, że taka ocena może być źródłem przykrości dla innych ludzi.
          • Nie chełpi się z żadnego powodu, nie przechwala, czy to z racji większych niż inni umiejętności w jakiejś dziedzinie, czy też z racji posiadania lepszych niż inni rzeczy.
          • We wszystkich konfliktach potrafi dostrzegać winę nie tylko cudzą, ale i swoją, posiada odwagę cywilną, umie przyznać się do swych błędów.
          • Jest prawdomówny, rozumie, że kłamstwo nie jest dobrym sposobem na przezwyciężanie trudności i konfliktów w życiu codziennym.

          Ja i moja rodzina

          • Uczeń docenia wartość, jaką w jego życiu stanowi rodzina.
          • Rozumie, że nieodpowiednimi słowami, gestami może komuś z rodziny sprawić przykrość.
          • Z szacunkiem traktuje członków rodziny, rozumie znaczenie dobrych stosunków z rodzeństwem.
          • Pamięta o świętach członków rodziny
          • Dostrzega wagę wyrażania wdzięczności i przywiązania do rodziny, choćby za pomocą drobnych gestów, słów czy czynności.

          Ja, mój pokój i moja klasa

          • Uczeń rozumie wagę estetycznego wyglądu swojego najbliższego otoczenia.
          • Rozumie, że uporządkowany pokój i klasa służą jego zdrowiu i dobremu samopoczuciu.
          • Zdaje sobie sprawę, że jest oceniany przez innych ludzi, że dbałość o porządek i estetykę swojego otoczenia jest jego wizytówką.

          Ja i moje obowiązki

          • Uczeń potrafi odróżnić czynności wykonane byle jak od wykonanych rzetelnie.
          • Rozumie, że starannie wykonana praca może być źródłem radości i satysfakcji.
          • Wie, że jest oceniany ze względu na jakość swojej pracy.
          • Rozumie też, że nie każdą pracę jest w stanie wykonać perfekcyjnie, że różni lidzie są uzdolnieni w różny sposób, ten, kto nie ma słuchu muzycznego, nie zaśpiewa tak jak uzdolniony śpiewak, ale może postarać się to zrobić jak najlepiej w granicach swoich możliwości.
          • Ma świadomość, że „opłaca się” porządnie wykonywać pracę, że ułatwia to życie, choć pozornie może się wydawać, że jest odwrotnie.

          Ja i moje ciało

          • Uczeń rozumie potrzebę dbałości o czysty, estetyczny wygląd.
          • Używa w życiu codziennym przyborów toaletowych, takich jak mydło, grzebień, szczotka.
          • Wie, jakie przybory mogą służyć jemu, a jakie przeznaczone są dla dorosłych.
          • Potrafi zachować się w toalecie, korzystać z umywalki zgodnie z jej przeznaczeniem.
          • Umie szanować urządzenia sanitarne w szkole i w domu.
          • Rozumie potrzebę mycia rąk przed jedzeniem itp.

          Ja i dobre maniery

          • Uczeń używa słów grzecznościowych: przepraszam, dziękuję, proszę – zarówno w stosunku do dorosłych, jak i rówieśników.
          • Gdy przychodzi do szkoły, kłania się nauczycielom i innym osobom.
          • Ustępuje miejsca innym, np. młodszym koleżankom i kolegom.
          • Nie używa siły stojąc w kolejce, czekając na coś.
          • Potrafi zachować się przy stole, w sposób kulturalny spożywa posiłki.

          Ja i inni uczniowie z mojej szkoły

          • Uczeń pomaga swoim kolegom, zarówno w poruszaniu się po szkole, jak i w innych sytuacjach.
          • Nie wykorzystuje przewagi swojej siły i doświadczenia do żadnych form oszukiwania czy wykorzystywania kolegów.
          • Potrafi zachować się wobec uczniów niepełnosprawnych, nawiązać z nimi kontakt, zrozumieć ich problemy i pomóc, kiedy trzeba.
          • Kolegów ze swojej i innej klasy traktuje jednakowo.
          • Stosuje formy grzecznościowe w kontaktach z kolegami i koleżankami, mówi np. „cześć”, kiedy spotyka innych uczniów.
          • Odróżnia bezsensowne skarżenie od sytuacji, o których powinien zawiadomić nauczyciela.
          • Nie prowokuje bójek i nie stosuje wulgaryzmów wobec kolegów, wszystkie konflikty stara się rozwiązać polubownie, jest prawdomówny wobec rówieśników i dorosłych.

          Ja i czas wolny

          • Uczeń potrafi dobrze wykorzystać czas wolny
          • Rozumie, że leniuchowanie jest marnowaniem czasu.
          • Potrafi wskazać na różne formy czynnego wypoczynku, jak sport, czytanie, spacery po ciekawych miejscach, spotkania z przyjaciółmi, zabawa, pomoc rodzicom, działalność plastyczna.
          • Z rozsądkiem potrafi korzystać z tego, co proponują media.
          • Zna kryteria, którymi powinien się kierować przy wyborze programów telewizyjnych, gier komputerowych.
          • Umie dostrzec mnogość rzeczy wartych poznania i rozumie, że czas wolny może temu służyć.
          • Potrafi tak zaplanować dzień, aby znaleźć czas na realizację własnych zainteresowań.

          Ja i piękno w moim otoczeniu

          • Uczeń potrafi dostrzec piękno zarówno w przyrodzie, jak i wśród wytworów człowieka
          • Szanuje i nie niszczy szkolnych wystaw, klasowych gazetek, potrafi docenić wysiłek kolegów włożony w powstanie różnych prac.
          • Wie, że jeśli nie podobają mu się prace innych dzieci, nie powinien ich głośno komentować.
          • Rozumie, że nie należy wyśmiewać dokonań innych, nawet jeśli uważa się je za nieudane.
          • Czuje się odpowiedzialny za estetykę swojej klasy i szkoły.
          • Potrafi należycie zachować się w muzeum, teatrze, galerii itp.
          • Rozróżnia te zachowania, które szczególnie przeszkadzają innym w odbiorze dzieł sztuki.

          Ja i dorośli

          • Uczeń rozumie potrzebę poprawnego układania stosunków z dorosłymi.
          • Wie, że nie każdy dorosły kieruje się dobrymi intencjami i nie każdy jest przykładem do naśladowania.
          • Z szacunkiem odnosi się do osób starszych, rozumie potrzebę udzielania im pomocy.
          • Stosuje formy grzecznościowe w odniesieniu do dorosłych, kłania się, gdy napotka znajome osoby bez względu na

          funkcje, jakie pełnią w jego otoczeniu.

          Na urodzinach u koleżanki lub kolegi

          • Dziecko potrafi stosownie zachować się w czasie urodzinowego przyjęcia.
          • Złożyć życzenia koledze, koleżance.
          • Zachować umiar w jedzeniu, nie gromadzić na talerzu jedzenia na zapas.
          • Dziecko rozumie, że nie należy oceniać przyjaźni koleżanek i kolegów na podstawie wielkości czy też ceny zakupionego prezentu.
          • Wie, że zabawy, żarty nie powinny uprzykrzać życia innym domownikom, że powinno się szanować zabawki, meble i inne sprzęty w domu kolegi.
          • Rozumie, że nie powinien być zbyt ciekawski i zaglądać w każdy zakamarek cudzego mieszkania lub brać do ręki wszystko, co zobaczy.

          Jestem prawdomówny

          • Uczeń rozumie potrzebę mówienia prawdy zarówno dorosłym, jak i rówieśnikom.
          • Wie, że tylko osoby mówiące prawdę zasługują na zaufanie.
          • Rozumie, że w dalszej perspektywie kłamstwo może krzywdzić zarówno jego samego, jak i innych ludzi.

          Nie oceniam innych pochopnie ani na podstawie wyglądu

          • Dziecko rozumie, że zbyt szybko i głośno wypowiadane negatywne oceny o innych mogą być niesprawiedliwe i krzywdzące.

          Dostrzegam własne błędy i potrafię się do nich przyznać

          • Uczeń posiada umiejętność krytycznej oceny swoich zachowań, potrafi dostrzec winę nie tylko w innych, ale i w sobie.
          • Przyznaje się do własnych błędów i przeprasza za nie.
          • Ponosi konsekwencje swoich błędów, pragnie je naprawić.

          Porządnie wykonuję swoją pracę i szanuję pracę innych

          • Uczeń dostrzega korzyści dla siebie i dla innych z solidnego wykonywania pracy.
          • Ma świadomość, że bardzo wiele w naszym życiu zależy od stosunku ludzi do tego, co robią.
          • Potrafi uszanować i docenić wysiłek innych ludzi, nie niszczy wytworów ich pracy i stara się je chronić.

          Dbam o porządek w mojej szkole i w jej otoczeniu

          • Uczeń rozumie, że estetyczny wygląd jego otoczenia w dużej mierze zależy od niego samego.
          • Potrafi wskazać działania, jakie mogą temu służyć, np. zorganizować sprzątanie klasy, terenu wokół szkoły itp.

          Potrafię współdziałać z innymi

          • Dzieci nie tylko potrafią prezentować swoje pomysły na forum grupy, ale także wysłuchiwać uważnie poglądów innych ludzi.
          • Oceniają pomysły nie ze względu na to, kto jest ich autorem, ale Se względu na przydatność danego pomysłu do rozwiązania jakiegoś problemu.
          • Nie wyśmiewają też mniej udanych pomysłów, ale starają się wykazać za pomocą argumentów ich słabe strony, w sposób poważny traktują swoich rozmówców.

          Oglądam telewizję, DVD, czytam prasę, korzystam z komputera

          • Dzieci potrafią dostrzegać zalety i zagrożenia związane z telewizją.
          • Odróżnić programy wartościowe od bezwartościowych.
          • Krytycznie odnosić się do przekazywanych przez media treści.
          • Nie traktować wszystkiego jako niezaprzeczalnych prawd.
          • Znają pojęcie uzależnienia od telewizji czy komputera, potrafią korzystać z mediów w sposób „planowy”, nie bezmyślny i automatyczny.
          • Dostrzegają rolę dorosłych jako przewodników po świecie mediów, zwracają się do nauczyciela, rodzica po radę dotyczącą tego, jakie programy TV lub gry czy programy edukacyjne warte są uwagi.
          • Z dystansem potrafi odnieść się do reklam.
          • Zdaje sobie sprawę z tego, że reklama może być narzędziem manipulacji, że może wymuszać czy wzbudzać pragnienie posiadania różnych rzeczy, niekoniecznie potrzebnych czy wartościowych.

          Aktywnie uczestniczę w życiu szkoły

          • Uczniowie dostrzegają wagę aktywnego uczestnictwa w życiu szkoły.
          • Rozumieją, że bierność prowadzi do zmniejszenia ich wpływu na otaczającą rzeczywistość.
          • Zauważają potrzebę uczestnictwa w wyborach do samorządu szkolnego, klasowego.

           

           

            Procedury osiągania celów

          Różne formy ekspresji

          Formy pracy ucznia – rodzaje ćwiczeń i kształtowane umiejętności

          Słowna

          • Uczeń próbuje określać cechy charakteru bohaterów wykorzystywanych utworów literackich
          • Oceniać ich postępowanie według racjonalnych kryteriów.
          • Uzasadnia swoje sądy.
          • Odróżnia w tekście treści humorystyczne od poważnych, wymagających przemyślenia.
          • Wyodrębnia sedno wysłuchanego opowiadania, określa główny problem.
          • Czyta teksty ze zrozumieniem zawartych w nich problemów moralnych.
          • Bierze udział w recytacjach i inscenizacjach na podstawie omawianych utworów.
          • Podejmuje próby tworzenia własnych tekstów.
          • Wysłuchuje relacji i poglądów innych osób.
          • Ocenia różne zjawiska związane z rozwojem techniki, stara się dostrzec ich możliwe konsekwencje(telewizja, Internet itp.)

          Plastyczna

          • Uczeń dostrzega związki między ekspresją słowną a plastyczną, np. karykatura wyrażona słownie i za pomocą rysunku.
          • Uczeń ilustruje poznane czy przeżyte sytuacje.
          • Bierze udział w organizowaniu wystaw.
          • Wykonuje ilustracje do własnych tekstów.
          • Zbiorowo (w zespole) wykonuje scenografie do prezentacji recytatorskiej.
          • Wyrabia w sobie wrażliwość na piękno.

          Gest, ruch, mimika

          • Uczeń wyraża emocje, uczucia, stany za pomocą „języka ciała”.
          • Odczytuje stany innych osób na podstawie ich ruchów, min.
          • Potrafi „pokazać”, jak zmienić, naprawić jakąś sytuację.
          • Inscenizuje różne scenki wraz z koleżankami i kolegami, posługując się pantomimą.

           

          Ocenianie

          Ocena z etyki powinna, w większym stopniu niż w przypadku innych przedmiotów, uwzględniać wysiłek, wkład pracy i zaangażowanie uczniów. Nie należy oceniać poglądów, należy je przedyskutować, i jeśli są jawnie fałszywe, oczekiwać ich zmiany pod wpływem argumentacji i pouczających przykładów.